Đây là một chương cực kỳ quan trọng nhưng thường bị bỏ qua bởi tâm lý e ngại. J.M. Hurst dành hẳn một chương riêng cho nó vì ông khẳng định: Nếu bạn không biết bán khống, bạn đang bỏ lỡ 50% cơ hội (và thậm chí là những cơ hội tốt nhất) của thị trường.

Bài 5: Bán Khống – Vũ Khí Tối Thượng Để Nhân Đôi Lợi Nhuận

Dựa trên nội dung Chương 5: SHORT SELLING

Chào mừng bạn quay trở lại. Ở các bài trước, chúng ta đã học cách mua ở đáy và bán ở đỉnh. Nhưng sau khi bán xong ở đỉnh, hầu hết mọi người làm gì? Họ ngồi chơi. Họ chờ đợi thị trường giảm xong để mua lại.

Hurst đặt ra câu hỏi: “Tại sao phải để tiền nằm im trong khi thị trường đang lao dốc?” Thực tế, thị trường giảm giá (Bear market) mang lại lợi nhuận nhanh hơn và mạnh mẽ hơn nhiều so với thị trường tăng giá (Bull market). Chương này sẽ giúp bạn phá bỏ rào cản tâm lý để trở thành một “Two-way Trader” (Nhà giao dịch hai chiều).

1. Tại Sao Chúng Ta Sợ Bán Khống?

Hầu hết chúng ta lớn lên với tư duy: “Mua thấp, bán cao”. Việc bán một thứ mà mình chưa sở hữu (cơ chế của bán khống) nghe có vẻ trái đạo đức, rủi ro, hoặc thậm chí là… “phản quốc” (như quan niệm cũ ở Mỹ cho rằng đánh xuống là trù ẻo nền kinh tế).

Hurst gạt bỏ tất cả những điều đó. Ông nhìn thị trường dưới lăng kính vật lý:

• Giá cổ phiếu chỉ là dao động.
• Đi lên là một nửa chu kỳ.
• Đi xuống là một nửa chu kỳ còn lại.
• Bỏ qua nửa đi xuống nghĩa là bạn tự nguyện vứt bỏ 50% lợi nhuận tiềm năng.

Tư duy cốt lõi: “Bán khống không phải là bi quan. Đó là sự tận dụng khách quan quy luật vận động của giá.”

2. Lợi Thế Của Trọng Lực: Giá Giảm Nhanh Hơn Tăng

Đây là điểm mấu chốt khiến bán khống trở nên hấp dẫn về mặt toán học.

• Pha Tăng (Up-leg): Thường diễn ra từ từ. Nó giống như việc bạn leo lên dốc, cần nỗ lực và thời gian. Tâm lý lúc này là Hy vọng và Tham lam, những cảm xúc này hình thành chậm.
• Pha Giảm (Down-leg): Thường diễn ra đột ngột và bạo liệt. Nó giống như hòn đá rơi xuống vực. Tâm lý lúc này là Sợ hãi và Hoảng loạn.

Thí nghiệm của Hurst: Hurst đã thống kê và chỉ ra rằng: Thời gian để thị trường xóa sạch thành quả tăng giá của 6 tháng có thể chỉ mất 1-2 tháng. Điều này có ý nghĩa gì với bạn? => Tốc độ kiếm tiền khi Bán Khống cao gấp 2 đến 3 lần so với Mua Lên. Nếu mục tiêu của chúng ta là tối đa hóa lợi suất theo thời gian (Yield per Time), thì bỏ qua bán khống là một sai lầm toán học.

3. Cơ Chế Kỹ Thuật Của Lệnh Bán Khống (Short Selling Mechanics)

Để bán khống thành công theo phương pháp Hurst, chúng ta áp dụng y hệt các công cụ đã học ở Chương 3 và 4, nhưng đảo ngược lại.

Bước 1: Nhận Diện Vùng Đỉnh (The Setup)

Sử dụng phân tích đường bao (Envelope Analysis). Khi giá chạm vào Biên Trên (Upper Edge-Band) của chu kỳ bạn đang theo dõi (ví dụ chu kỳ 20 tuần), hãy chuẩn bị tinh thần. Đừng bán ngay lập tức, hãy chờ sự xác nhận.

Bước 2: Vẽ Đường VTL Đảo Chiều (Bearish VTL)

Trong xu hướng tăng, giá sẽ tạo ra các đáy cao dần. Hãy vẽ một đường xu hướng nối các đáy đó (đây là đường hỗ trợ).

• Quy tắc: Vẽ đường dốc nhất nối các đáy của chu kỳ sóng hiện tại.

Bước 3: Bóp Cò (The Trigger)

Khi giá phá vỡ (break) đường VTL này đi xuống, đó là lúc phe Mua đã kiệt sức và trọng lực bắt đầu kéo giá xuống. => VÀO LỆNH BÁN KHỐNG (SELL SHORT).

4. Giải Quyết Nỗi Sợ “Thua Lỗ Vô Hạn”

Người ta thường dọa nhau: “Mua cổ phiếu, lỗ tối đa là về 0 (mất 100%). Nhưng bán khống, nếu giá tăng mãi, bạn có thể lỗ vô hạn!”

Hurst khẳng định đây là nỗi sợ của những kẻ nghiệp dư không có phương pháp. Với Hurst, không bao giờ có chuyện lỗ vô hạn vì chúng ta luôn có Điểm Cắt Lỗ (Stop Loss).

• Ngay khi bạn vào lệnh Bán Khống, bạn phải đặt lệnh chờ mua lại (Buy Stop) ở phía trên đỉnh gần nhất.
• Nếu giá quay đầu vượt đỉnh đó, phân tích của bạn sai -> Cắt lỗ ngay lập tức. Khoản lỗ được giới hạn (thường là 3-5%).

5. Chiến Thuật “Kim Tự Tháp Ngược” Khi Bán Khống

Một điểm thú vị Hurst chỉ ra trong chương này là cách quản lý vốn khi giá giảm. Khi giá giảm, giá trị tài khoản của bạn tăng lên (do lãi từ lệnh short). Đồng thời, giá cổ phiếu thấp đi nghĩa là bạn cần ít tiền ký quỹ hơn. Điều này tạo ra thặng dư tiền mặt cực nhanh.

Tuy nhiên, Hurst cảnh báo: Đừng nhồi lệnh (Pyramiding) quá mạnh khi giá đã giảm sâu. Vì các đợt hồi phục (Bear market rallies) trong xu hướng giảm thường rất sắc bén và tàn khốc (“Sharp and Swift”).

• Chiến lược tốt nhất: Vào lệnh lớn ngay tại điểm phá vỡ VTL ở đỉnh.
• Giữ lệnh cho đến khi giá chạm Biên Dưới (Lower Edge-Band) hoặc phá vỡ đường VTL giảm.

6. Tổng Kết Chương 5

Chương này không dạy thêm công cụ kỹ thuật mới (vì VTL và Envelope đã học rồi), nhưng nó dạy một Kỹ năng sinh tồn và Tư duy làm giàu.

Bạn cần ghi nhớ 3 bài học cốt lõi từ Chương 5:

1. Đừng phân biệt đối xử: Kiếm tiền từ giá giảm cũng vinh quang và hợp pháp như kiếm tiền từ giá tăng.
2. Tốc độ là tiền bạc: Giá giảm nhanh hơn tăng. Bán khống giúp bạn đạt mục tiêu triệu đô nhanh hơn đáng kể.
3. Luôn có bảo hiểm: Không bao giờ bán khống mà không có lệnh Stop Loss đi kèm.

Bước tiếp theo: Bây giờ bạn đã có đủ hai thanh kiếm: Mua lên (Long) và Bán xuống (Short). Bạn đã biết vẽ VTL bằng tay. Nhưng để áp dụng nó cho hàng trăm cổ phiếu, bạn cần một sự hỗ trợ mạnh mẽ hơn. Ở Chương 6, Hurst sẽ đưa chúng ta đến với “Phép màu của tính toán” – nơi ông giới thiệu cách sử dụng Đường Trung Bình Động (Moving Averages) để tự động hóa việc tìm điểm mua bán mà tôi đã lỡ giới thiệu sớm ở bài trước.